میلگرد گذاری و اجرای ستون ( بخش اول)
میلگرد گذاری و اجرای ستون یکی از بخش‌های مهم ساخت سازه محسوب می‌شود.
ستون یک عضو ساختاری در ساختمان است که به طور عمده تحت تنش‌های فشاری قرار دارد.
ستون‌های بتنی ممکن است بدون تقویت (به کار بردن میلگرد) یا ممکن است با میلگردهای طولی و روابط (ستون‌های متصل شده) یا با میلگردهای طولی و فولادی مارپیچی (ستون های تقویت شده مارپیچ) تقویت شود. گاهی ستون‌ها می‌توانند ترکیبی از فولاد سازه‌ای از چدن و بتن باشند.
یکی از راه‌های تهیه کردن میلگرد، خرید میلگرد مستقیم از کارخانه است.
ستون‌های بتن مسلح به علت تنش کششی عرضی و احتمال تنش کششی طولی ایجاد شده توسط خم شدن یا خم شدن غیر قابل پیش بینی، به ندرت استفاده می شوند.
از آنجایی که بتن در تنش ضعیف است، چنین فشارهایی عموما اجتناب می‌شود.
هنگام استفاده از ستون‌های بتنی ساده، آن‌ها معمولا به ارتفاع پنج یا شش برابر کمترین ضخامت محدود می‌شوند.
تحت بارگذاری محوری، بار تقسیم شده بر روی سطح مقطع بتن، نباید از تنش فشرده ساز مجاز برای بتن تجاوز کند.
ستون برای حمل و انتقال بار تیر، سقف‌ها و کلیه بارهای زنده و مرده به فونداسیون به عنوان یکی از مهم‌ترین اعضای یک سازه به حساب می‌آید که برای جلوگیری از زنگ زدگی میلگردها در برابر رطوبت و گرم شدن آهن هنگام آتش سوزی و تخیریب آن، آرماتور و میلگردها با لایه ای از بتن پوشیده می شوند.
مهندسین محاسب باید باری را که بر ستون وارد می‌شود، محاسبه و میزان و نوع بتن مصرفی و میلگرد را مشخص نماید و سپس جزئیات آن را طراحی کند. به علت اهمیت نقش ستون در مقاومت یک سازه قصد داریم در این مقاله به مراحل اجرای ستون و میلگرد گذاری در آن بپردازیم.
همانطور که میدانید بتن در برابر تنش‌های فشاری به علت ساختار محکم و غیر قابل انعطاف، مقاوم ولی در برابر تنش‌های کششی ضعف دارد.
در صورتی که خاصیت میلگرد دقیقا عکس بتن است و در برابر تنش‌های کششی به علت منعطف بودن و خاصیت خم شدن آن، مقاوم بوده ولی در برابر تنش‌های فشاری مقاومت چندانی ندارد.
به همین منظور ترکیب و استفاده بتن و میلگرد در کنار هم ضعفهای یکدیگر را خنثی می‌کنند و مقاومت بسیار خوبی در برابر تنش‌های فشاری و کششی دارند.
به طور کلی ستون‌ها دارای 4 نوع مقطع مربع، مستطیل، چندضلعی منتظم و دایره هستند که میلگرد گذاری در آن ها به شرح زیر است:
حداقل تعداد میلگردهای طولی در مقطع مربع 4 عدد، در مقطع مستطیل 6 عدد، در مقطع چند ضلعی منتظم به تعداد اضلاع و میلگردهای مقطع دایره‌ای 6 عدد می‌باشد.
به منظور جلوگیری از بیرون زدگی آرماتورهای طولی و گسترش ترک، از خاموت استفاده می‌کنند که با توجه به تعداد میلگردهای طولی ستون و نحوه قرار گرقتن آن‌ها از خاموت دوبل یا سنجاقک به همراه خاموت استفاده می‌شود.
خاموت یکپارچه‌ای که میلگرد مصرفی آن پیوسته و با قطر حداقل 6 میل متر است و دور میلگردهای اصلی ستون دایره‌ای شکل به کار رفته، دورپیچ یا مارپیچ نام دارد.
ستون‌های بتنی پیش ساخته
ستون‌های بتنی پیش ساخته می‌توانند دایره‌ای، مربع یا مستطیل شکل باشند.
ستون‌های بتونی تقویت شده توسط میلگرد می‌توانند به مشخصات دلخواه شما طراحی و ساخته شوند و می‌تواند ویژگی‌های اضافی و اتصالات را شامل شود.
ستون‌های بتنی پیش ساخته معمولا برای استفاده در پروژه‌های بتونی مسطح در نظر گرفته می‌شوند.
جایی که مطالبه زیاد در زمان نگهداری جرثقیل برج و برنامه های ساخت و ساز دقیق وجود دارد.
مراحل اجرای ستون
مراحل اجرای ستون در 6 گام به شرح زیر می باشد:
گام اول آماده سازی ریشه‌ها
برای آرماتور بندی، ستون یا روی پی قرار دارد یا بر روی ستون طبقه‌ی پایینی و در امتداد آن است.
برای ستونی که روی پی قرار می‌گیرد، میلگردهایی را به عنوان ریشه ستون در داخل پی قرار داده و سپس میلگردهای اصلی ستون به آن ها متصل می‌شوند و برای اجرای ستون طبقه بالایی، میلگردهای ستون طبقه پایینی را تا کمی بالاتر از سقف ادامه داده و سپس میلگردهای ستون را به آن متصل می‌کنند.
این میلگردهای انتظار باید قبل از آرماتور بندی ستون، از هر نوع آلودگی انواع روغن‌ها یا بتن پاشیده شده در هنگام بتن ریزی پاک شود.
به علت بار سنگینی که ستون متحمل می‌شود، خاک محلی که ستون در آن جا قرار می‌گیرد به طور طبیعی باید از استحکام مناسبی برخوردار باشد و یا در غیر این صورت قبل از عملیات اجرایی استحکام و مقاومت آن تقویت شود.
میلگردها مختلفی برای ساختمان سازی به کار میرود، از این رو خرید میلگرد سایز 16 با استقبال خوبی همراه است.
گام دوم آرماتور بندی ستون
آرماتور بندی به دو صورت قابل اجرا می باشد.
روش اول این است که کلیه مراحل در محل اصلی ستون انجام شده به صورتی که خاموت ها را پس از اتصال میلگردهای طولی، به میلگردهای انتظار با فاصلههای مشخصی و با توجه به اطلاعات سازه‌ای نقشه به طوری که در ابتدا و انتهای ستون با فاصلههای کم و در وسط ستون با فاصلههای بیشتری، به دور میلگردها رد میکنیم و سپس آن ها را با سیم مفتول به همدیگر متصل میکنیم.
روش دیگر این است که به کمک دو خرک روی زمین، خاموتها را با فواصل معین به دور میلگرهای اصلی بسته و پس از بستن خاموتها به دور میلگردهای طولی، ستون بافته شده را به صورت قائم در محل موردنظر، به میلگردهای انتظار متصل میکنیم.
اگر تعداد طبقات ساختمان بیش تر از یک سقف باشد باید انتهای میلگردهای بریده شده به گونهای باشد که پس از سقف ریزی میلگرد ریشه یا انتظار برای اجرای ستون طبقه‌ی بعدی مهیا باشد.
به علت این که حجم بار وارده در طبقات پایین، بیش‌تر است معمولا اندازه و ابعاد ستون هر چه به طبقات اضافه می‌شود، کوچک‌تر شده و یا تغییر مقطع می‌دهند که خم شدن این میلگردهای ستون‌ها در محل تغییر مقطع، باید قبل از قالب بندی انجام شده و شیب قسمت مایل میلگردهای خم شده نسبت به محور ستون حداکثر 1 به 6 باشد.
ادامه مطلب را در مقاله میلگرد گذاری و اجرای ستون 2 مطالعه کنید.
